رشد کودک؛ بایدها و نبایدها
تغذیه
جدول رشد: در هنگام تولد کودک قد، وزن و دور سر او را اندازه میگیرند تا با جدول رشد تطابق داده شود و رشد او تحت کنترل قرار گیرد.
جدول رشد قد و وزن کودکان هم سن و هم جنس را اندازه گیری میکند و رشد کودک را به شما نشان میدهد.
چطور به فرزندان خود میزان مناسبی غذا بدهیم؟
به جای اینکه بشقاب فرزندانتان را پر کنید و از وی انتظار داشته باشید که همهی حجم غذای موجود در ظرف را مصرف کند به او این اجازه را بدهید که حجم غذا را خودش مشخص کند لقمههای کوچکتری را برای فرزندان خود گرفته و در عوض تعداد این لقمهها را بالا ببرید و اگر کودک دیگر نیازی به غذا ندارد به اجبار به او غذا ندهید.
همچنین جهت تغذیه مناسب و سالم بایستی میانوعدههای خوراکی را نیز به صورت محدود مصرف کنید و در صورت تشنه بودن کودک به او آب بدهید. آبمیوهها را به مقدار کمتری در اختیار کودک قرار دهید چون قند و کالری فراوانی دارند و این احتمال وجود دارد که اشتهای کودک را به طور کلی از بین ببرند.
دلایل بد غذایی کودک
اینکه نوزادی از خوردن خودداری کند یک مسالهی کاملا جداست. با وجود اینکه احتمال دارد که این اتفاق به دلایل پزشکی مانند رفلاکس معده یا سیستیک فیبروزیس یا اختلالات روان پزشکی مربوط باشد. اما بطور کلی دلایل به وجود آمدن این مسئله را باید در مشکلی به نام احساس انزجار غذایی مورد بررسی قرار داد. در عارضه احساس انزجار غذایی نوزادان بعضی از غذاها را به دلایل گوناگون مصرف نمیکنند.این علتها میتواند با طعم و بو و شکل ظاهری که غذا دارد مرتبط باشد. بدین صورت نوزاد میخواهد در ذهن خود اینگونه استنباط کند که غذای مورد نظر دارای طعمی بد و غیر قابل تحمل است. نوزادانی که از غذاهای زیادی دوری میکنند به سوء تغذیه مبتلا میشوند.
مفهوم اعداد مختلف در جدول رشد
۵۰: قد و وزن طبیعی است
کم تر از ۵۰: قد و وزن کوچک تر از طبیعی است
بیش تر از ۵۰: قد وزن بزرگ تر از حد طبیعی است
البته باید توجه داشت که جدول رشد مثل مقاطع تحصیلی نیست و به عواملی مثل ژنتیک وابسته است.
مراحل رشد ماه به ماه کودک برای کودک تازه متولد شده تا بچهای که تازه راه افتاده است دوازده مرحله ماه به ماه است که در آن تغییر و تحولی فوق العاده را تجربه کند. کودکان رشد و تغییر میکنند و شما هر ماه با پیشرفتی جدید و هیجان انگیز رو به رو میشوید و میتوانید مراحل رشد کودک را در این ۱۲ ماه ببینید. اگر کودک شما زودتر از موعد به یکی از مراحل رشد برسد ممکن است مرحله بعدی را کمی دیرتر شروع کند.
یک ماهگی: کودک خیلی سریع رشد میکند، ارتباط چشمی برقرار میکند و برای نیازش گریه میکند و به صدا و خنده والدین واکنش نشان میدهد.
دو ماهگی: کودک چاقتر میشود یاد میگیرد که لبخند بزند و چهرهها را بررسی کند بیشتر روی آدمها تمرکز میکند تا اشیاء، در پاسخ به صداها، صدا در میآورد و هان و هون میکند و ناراحتیش را نشان میدهد.
سه ماهگی: در رفتار کودک متوجه پیشرفتی قابل توجه میشوید.
وقتی به او لبخند میزنید او هم به شما لبخند میزند و با تمام بدنش این لبخند شیرین را نشان میدهد، بازوهایش را بالا آورده دستهایش را باز کرده و پاهایش را تکان میدهد.
لبخند میزند و صدا در میآورد تا توجه شما را جلب کند.
حالتهای صورت و بعضی حرکات را تقلید میکند.
چهار ماهگی: وقتی روی شکم خوابیده است به کمک بازوهایش بدنش را بالا میآورد و دست دراز میکند تا اشیاء را بردارد و با صدای بلند میخندد و از بازی لذت میبرد و وقتی بازی قطع شود گریه میکند.
پنج ماهگی: شجاع و نترس میشود، شروع به غلت زدن به یک سمت میکند، یاد میگیرد اشیاء را در دستش جا به جا کند، با دهان حباب درست میکند
اگر پدر یا مادر خارج از دید او باشند گریه میکند و دوست دارد موقع غذا خوردن بازی کند.
شش ماهگی: به هر دو طرف غلت میزند خودش را به سمت اشیاء میکشاند تا آنها را بردارد، از خودش صداهایی شبیه زمزمه کردن در میآورد، هم آرامش و هم تحرک را دوست دارد.
هفت ماهگی: سینه خیز میرود یاد میگیرد از انگشتانش و از انگشت شصتش استفاده کند از اینکه در محیط بیرون باشد لذت میبرد ناراحتیاش را به شدت نشان میدهد و صدای بزرگترها را تقلید میکند.
هشت ماهگی: به تنهایی و بدون کمک مینشیند، سعی میکند دست بزند و وقتی اسمش را صدا میزنید پاسخ میدهد، از غریبهها خجالت میکشد و مضطرب میشود.
نه ماهگی: سعی میکند سینه خیز برود و از پلهها بالا برود از حرکات دیگران تقلید میکند و دوست دارد با پدر و مادر بازی کند، متوجه میشود که اشیاء ثابت هستند.
ده ماهگی: سعی میکند بایستد، اسباب بازیها را بهم میریزد و دوباره آنها را درست میکند، اعتماد به نفس پیدا میکند، وقتی کسی شروع به دست زدن میکند او هم دست میزند، حالتهای خوشحالی، غمگین بودن و عصبانیت را نشان میدهد.
یازده ماهگی: اجازه نمیدهد پدر و مادر کتاب و یا روزنامه را بخوانند سعی میکند کلمات مامان و بابا را بگوید، با شما همکاری نمیکند و عاشق حمام کردن است.
دوازده ماهگی: بدون هیچ کمکی میتواند بایستد و اولین قدمهایش را برمیدارد
میتواند ۲ تا ۳ کلمه را بگوید به شما در موقع لباس پوشیدنش، کمک میکند و دستهایش را توی آستینهایش میآورد، کمی کج خلقی میکند، حس شوخ طبعی پیدا میکند.
وزن
وزن یک نوزاد طبیعی موقع به دنیا آمدن بین ۲٫۵ تا ۳٫۵ کیلوگرم است شما میتوانید وزن کودک را با فرمولهای زیر مقایسه کنید و در یابید که کودکتان رشد طبیعی دارد یا خیر؟
۳ ماهگی تا ۱۲ ماهگی = ( ۹ + سن شیرخوار به ماه ) × ۲
۲ سالگی تا ۶ سالگی = ( ۲ × سن کودک به سال ) + ۸
۶ سالگی تا ۱۲ سالگی = [ ( ۷ × سن کودک به سال ) – ۵ ] / ۲
کارهایی که باعث خوشحالی جنین در شکم مادر میشود:
- غذاهای شیرین
- حمام گرفتن
- نوازش شکم
- شنیدن صدای مادر
- شنیدن موسیقی
- پیاده روی سبک مادر
- استراحت مادر
- خنده مادر
پوکی استخوان: پوکی استخوان باعث میشود استخوان تراکم خودش را از دست بدهد و بیشتر در معرض ابتلا به شکستگی قرار گیرد.
مواد مغذیای که بر یکپارچگی است و عضله اسکلتی اثر دارند، کلسیم فسفات غیر معدنی و ویتامین D است که این مواد در لبنیات به وفور یافت میشود.
ویتامین D و کلسیم میتواند موجب کاهش شیوع شکستگیهای لگن و غیر مهرهای سالمندان شود. پروتئین موجود در شیر نیز علاوه بر بهبود بازسازی عضلانی بر جذب رودهای مطلوب کلسیم و فسفر اثر دارد.
گردو باعث کاهش میزان مولکولهایی میشود که باعث سختی رگهای قلب میشود. گردو به جلوگیری از سنگ صفرا کمک میکند و به وسیله امگا ۳ از سلامت استخوان محافظت میکند.
زمان صحیح آب خوردن
الف) ۲ لیوان بعد از بیداری: فعال کردن ارگانهای داخلی
ب) ۱ لیوان ۳۰ دقیقه قبل از غذا: هضم راحت غذا
ج) ۱ لیوان قبل حمام: کاهش فشار خون
د) ۱ لیوان قبل خواب: جلوگیری از سکته مغزی و حمله قلبی
وزن گیری کودکان کم غذا
افزایش وزن برای کودکانی که به علت کم غذایی خوب وزن نمیگیرند، میتوان با اضافه کردن مواد زیر به غذای آنان کالری و مواد مغذی را افزایش داد:
مخلوط آرد و شیر و کره یا روغن زیتون، آرد غلات یا حبوبات، غلات یا حبوبات جوانه زده، بادام، پسته، گردو، فندق کوبیده یا آسیاب شده، کنجد، خامه، شیر، ماست، پنیر و زرده تخم مرغ.
برای افزایش مواد مغذی کودک از شکر هم استفاده میکنند ولی مصرف شکر باید محدود باشد تا کودک به طعم شیرین عادت نکند از طرف دیگر تراکم انرژی شکر به اندازهی روغن نیست. حداکثر مجاز اضافه کردن روغن به غذا یک قاشق مربا خوری به ۱۰۰ گرم غذا است برای حفظ بهتر مواد مغذی هنگام اضافه کردن روغن بهتر است مواد حاوی نشاسته طوری غنی شود که تراکم مواد غذایی پروتئین و ریز مغذی غذا نه تنها حفظ، بلکه تشدید هم شود.
این هدف با اضافه کردن شیر و یا محصولات تخمیر شده شیر مثل ماست و پنیر تحقق مییابد که هم کیفیت پروتئین غذا را بهتر میکند و هم تراکم مواد مغذی را افزایش میدهد.
یک راهکار مناسب برای وزن گیری کودکان
افزایش وزن کودکان با مصرف نوشیدنی های پر انرژی و پرکالری برای کودکان نو پا و پیش دبستانی که زیر وزن نرمال هستند، شیر، آبمیوه پرکالری و یا استاندارد میتواند منبع خوبی از انرژی باشد و افزایش کالری را سرعت بخشد.
اگر کودک میخواهد وزن اضافه کند، این نوشیدنیها نباید جای غذا را بگیرند و توصیه میشود به عنوان نوشیدنی در کنار غذا و یا به عنوان نوشیدنی میان وعده استفاده شود.
آبمیوهها هم با فراهم کردن مواد مغذی و کالری مورد نیاز کودک به رشد قدی و وزنی او کمک خواهند کرد. اگر شدت کمبود وزن کودکتان زیاد است میتوانید با استفاده از شیر کامل یا شیر ۲% چرب میزان چربی و کالری اضافی به برنامه غذایی کودک اضافه کنید. دقت کنید که شیر بدون چربی یا کم چرب شانس جذب کالری کافی را از کودک میگیرد.
غذاهای پر انرژی برای افزایش وزن کودکان
ترکیبات غذایی چاق کننده
- خرما و پسته و شیر
- کنجد + برنج
- موز + کره بادام زمینی
- موز و عسل + شیر
- عسل + میوهها
- تخم مرغ آب پز + سالاد
- گردو + ماست و دوغ
- پوره سیب زمینی + ماست و ماهی
طرز تهیه ی حریره ی خرما برای کودکان (۹ماهگی)
مواد لازم:
۱ عدد خرمای پوست کنده، دو قاشق مربا خوری آرد برنج، نصف قاشق مربا خوری شکر، یک لیوان آب
طرز تهیه:
۶۰۰ میلی لیتر شیر خشک آماده یا شیر مادر یا شیر پاستوریزه جوشیده را با آرد برنج و آب مخلوط میکنیم و خرما را در آن له میکنیم و اجازه میدهیم روی شعله کم کم سفت شود. شیر و شکر را اضافه میکنیم و اجازه میدهیم قوام بیاید.
وزن گیری کودکان با کتهی خرما
برای تهیه کته برای کودکان بهتر است از آب مرغ یا گوشت به جای آب استفاده کرد. یک یا دو خرما را پوست کنده و هستهاش را جدا کنید و خرما را در مقداری آب حل کنید و به عنوان دسر به شیرخوار دهید.
مقداری آرد برنج یا آرد گندم را در روغن تفت دهید و به اندازهای که کمی به زردی بخورد و حالت خامی خود را از دست بدهد مقدار کمی شکر حل شده و چند قطره گلاب را به آن اضافه کنید (مانند حلوا) و آنرا به عنوان میان وعده به کودک خود بدهید .
وزن گیری کودک افزایش وزن با جوانه گندم
جوانه گندم بسیار مغذی است و به دلیل بالا بودن کالری آن برای افزایش وزن شیرخوار عالی است شما میتوانید جوانه گندم را در هر غذایی که برای کودک تهیه میکنید، اضافه کنید جوانه گندم شیرین کننده فوق العاده سالم برای تمام غذاها است. شما همچنین میتوانید آن را در پورههای مختلف غلات و حبوبات حتی غذای انگشتی برای داشتن طعم و مزهی بهتر و مغذی شدن آن اضافه کنید .
غذاهای غنی از آهن برای کودکان
نمونههایی از منابع مفید آهن و میزان تقریبی آهن:
- نیم پیمانه غلات صبحانه غنی شده با آهن (۱۲ میلی گرم)
- نیم پیمانه جو دو سر پخته شده آب (۵ میلی گرم)
- یک چهارم پیمانه سویا (۲ میلی گرم)
- یک چهارم پیمانه عدس پخته شده در آب (۲ میلی گرم)
- یک چهارم پیمانه انواع لوبیا (۱ میلی گرم)
- ۳۰گرم گوشت گاو پخته شده ( ۱میلی گرم)
- ۱برش نان سبوس دار(۹ میلی گرم)
- یک چهارم پیمانه کشمش(۷ میلی گرم)
آیا ممکن است کودکی بیش از حد نیازش آهن مصرف کند؟
بله، البته تقریبا غیر ممکن است که از طریق رژیم غذایی این اتفاق بیفتد اما در مورد مکملها این اتفاق وجود دارد.
آهن مازادی که از طریق مکملها وارد بدن کودک میشود، میتواند سمی باشد و باعث بروز خطرات جدی برای کودک شود.
بیشترین مقدار مجاز آهن در روز ۴۰ میلی گرم برای کودکان زیر ۱۳ سال است.
حتما در مورد لزوم و مقدار مصرف مکمل آهن (قطره آهن) با پزشک کودک مشورت نمایید.
بهترین زمان برای دادن قطره آهن و مولتی ویتامین به کودک
مهمترین زمان برای این کار در فواصل میان شیردهیهاست. بلافاصله قبل یا بعد از شیر خوردن آهن را به کودک ندهیم.
مواد غذایی حاوی ویتامین C مانند میوهها و آب میوههای تازه خانگی به ویژه مرکبات موجب افزایش جذب آهن میشوند و میتوان قطره آهن را همراه با آنها که متناسب با سن کودک باشد توصیه کرد.
اگر قطره آهن با معده خالی به کودک بدهیم باعث معده درد میشود.
در مورد مولتی ویتامین بهترین زمان برای مصرف آن معمولا صبح و همراه با اولین وعده غذایی است چرا که مولتی ویتامینها ویتامینهای مصنوعی هستند که زمانی که همراه با غذا و ویتامینهای طبیعی مصرف شوند بهتر جذب خواهند شد.
چرا باید برای کودکان خود ویتامین بخریم؟
باید در نظر داشته باشید که میزان خوراکیهایی که کودکان در طول روز میل میکنند نمیتواند به صورت کامل پوشش دهی و دریافت کامل ویتامینها و مواد مورد نیاز معدنی آنها را انجام دهد با قبول این که کودکان نیاز به مقدار زیادی ویتامین و مواد معدنی داشته و مغز و جسم آنها دوران اصلی رشد خود را پشت سر هم میگذارند مکملهای ویتامین برای آنها ضرورت پیدا میکند.
سیب میوهای است که با خوردن آن میتوانید ۱۰ ویتامین را جذب کنید سیب فاقد کلسترول، سدیم و چربی است کالری پایینی هم دارد و سرشار از ویتامین A و مواد معدنی و فیبر است مصرف سیب به همراه پوست آن توصیه میشود زیرا بیشتر آنتی اکسید آنها و فیبر در پوست است.
ویتامین A:
یک سیب، ۹۸ واحد بین المللی ویتامین A دارد. این ویتامین در تولید مثل سلولها و تقویت سیستم ایمنی و ساخت هورمونهای مهم موردنیاز است. مصرف سیب سرشار از ویتامین A باعث بهبود بینایی و رشد دندانهای سالم، استخوانهای قوی حفظ شادابی پوست و سلامت میشود.
ویتامین A میتواند از بدن در برابر سرخک محافظت کند.
بدون این ویتامین بدن در برابر بیماریهایی مثل شب کوری آسیبپذیرتر میشود و سلامت پوست و استخوان و دندانها به خطر میافتد.
ویتامین B1:
یک سیب متوسط در حدود ۰٫۰۳۱ میلی گرم تیامین (Thiamine) یا ویتامین B1 دارد. این میزان ۴% از نیاز روزانهی بدن به این ویتامین را تامین میکند. ویتامین B1 باعث تقویت سیستم ایمنی و کنترل بهتر شرایط استرس زا میشود. بنابراین تیامین (Thiamine) تسکین دهندهی استرس میباشد.B1 یک شرکت کننده فعال در واکنشهای متابولیک بوده و برای تولید ATP یا آدنوزین تری فسفات ضروری است که این ملکولها به ذخیره انرژی در بدن میپردازند.
ویتامین B2:
یک سیب متوسط حاوی ۰٫۰۴۷ میلی گرم ریبوفلاوین میباشد که در حدود ۴ تا ۷% از ریبوفلاوین مورد نیاز بدن را تامین میکند. از فواید ویتامین B2 تبدیل غذا به انرژی، حذف رادیکالهای آزاد مضر و ساخت سلولهای قرمز خون و هورمونها است.
ویتامین B3:
یک عدد سیب متوسط حاوی ۰٫۱۶۶ میلی گرم نیاسین (Niacin) یا B3 است. ویتامین B3 باعث بهبود عملکرد سیستم گوارشی شده، به بدن در تبدیل غذا به انرژی کمک کرده و به رشد پوست و اعصاب کمک میکند.
ویتامین B5:
یک عدد سیب متوسط ۱۱۱ میلی گرم پانتوتنیک اسید (Pantothenic acid) یا ویتامین B5 دارد. این ویتامین برای بدن ضروری است و به ساخت هورمونها و گوارش غذا کمک میکند.
ویتامین B6:
یک عدد سیب متوسط حاوی ۰٫۰۷۵ میلی گرم ویتامی B6 است.
به طوری که ۶٪ از نیاز روزانه بدن این ویتامین را تامین میکند.
این ویتامین برای بدن حیاتی است زیرا به تولید انتقال دهندههای عصبی برای ارسال و دریافت موثر پیامها از طریق سلولهای عصبی نقش دارد.
علاوه بر این ویتامین B6 برای تولید هورمونهای خلق و خو مانند سرتونین و اپی نفرین و ملاتونین مورد نیاز است.
کمبود این ویتامین در جذب ویتامین B12 تولید سلولهای قرمز خون و سیستم ایمنی اختلال ایجاد میکند.
ویتامین B9:
یک سیب متوسط حاوی ۵ میکرو گرم اسید فولیک است این ویتامین یک جزء مهم مایع نخاعی بوده و همچنین برای تولید سلولهای قرمز خون و رشد سلولهای سالم مورد نیاز است. مصرف این ویتامین همچنین برای بانوان باردار اهمیت دارد.
ویتامین C:
یک عدد سیب متوسط ۸٫۴ میلی گرم ویتامین C دارد. این ماده مغذی مهم معروف به اسکوربیک اسید برای بدن ضروری است. این ویتامین به بدن در ساخت کلاژن که از اجزای حیاتی پوست رگ غضروف و تاندون است کمک میکند. ویتامین C همچنین حافظ DNA بوده زیرا خواص آنتی اکسیدان این ویتامین در دفع رادیکال آزاد بدن موثر است.
ویتامین E:
یک عدد سیب متوسط در حدود ۰٫۳۳ میلی گرم ویتامین E دارد که برای بهبود بافتهای پوست مورد نیاز است.
همچنین این ویتامین در پیشگیری از بروز چین و چروک کاربرد دارد.
ویتامین K:
مصرف یک عدد سیب حدود ۴ گرم ویتامین K دارد از این ویتامین برای کاهش چربیها انعقاد خون وتنظیم سطوح کلسیم در خون مورد نیاز است.
قد
قد نوزاد سالم به دنیا آمده حدود ۵۰ سانتیمتر است
نوزاد به مرور تا یک سالگی ۲۵ سانتیمتر افزایش قد خواهد داشت برای مقایسه قد کودک خود با استانداردهای سلامت میتوانید از فرمول زیر کمک بگیرید.
اندازه طبیعی کودک
۲ تا ۱۲ سال = ( ۶ × سال ) + ۷۷
رشد قد کودک
کدام ویتامینها باعث بلندی قد میشود؟ کمبود برخی ویتامینها سبب بروز کوتاهی قد میشود در حالی که داشتن تغذیه مناسب تا سن ۶ سالگی به عنوان دوره طلایی رشد قدی میتوان از این عارضه پیشگیری کرد.
تغذیه مناسب از دوران جنین تا ۶ سالگی بسیار حائز اهمیت است و سبب جهش قدی در مرحله بلوغ میشود.
عوامل تغذیهای رشد مانند مواد قندی چربیها و پروتئینها که انرژی لازم را برای سوخت و ساز بدن تامین میکند و انواع ویتامینها و مواد معدنی مثل کلسیم، روی و منیزیم تعیین کنندهی میزان قد هستند.
آیا تغذیه در کوتاهی قد نیز تاثیر دارد؟
افرادی که پروتئینها و ریز مغذیهایی از جمله کلسیم را به اندازه کافی دریافت نکنند قد مناسبی نخواهد داشت همچنین نسبت بین کلسیم و فسفر نیز بسیار حائز اهمیت است. چرا که انباشت کلسیم و فسفر تعادل این دو را به هم میریزد. مصرف نوع مواد غذایی در کوتاهی قد تاثیر دارد. افرادی که نوشابه زیاد مصرف میکنند ممکن است با ریسک کاهش تراکم استخوان دچار این مشکل شوند.
آیا تنها ژنتیک بر روی افزایش قد تاثیرگذار است؟
مهمترین عامل رشد قد هورمون رشد است که در بدن تولید و ترشح میشود. اگر در سنین کمتر از ۱۸ سالگی کمبود هورمون توسط پزشک متخصص تشخیص داده شود؛ میتوان با تجویز هورمون رشد تا حدود مشخص رشد را تحریک کرد. نقش ژنتیک را نیز نباید در رشد قد فراموش کرد زیرا ژنتیک عامل غالب است. اما تغذیهی سالم و مصرف پروتئین و ورزش نیز تاثیرگذار است.
در کنار اینها ویتامین D، کلسیم، روی و منیزیم هم به رشد قدی کمک میکند.
کلسیم مادهی اولیه ساخت استخوان و یکی از مهم ترین عوامل رشد قد است. زمانی که در معرض آفتاب قرار میگیریم تولید ویتامین D و جذب کلسیم در بدن افزایش مییابد و این عامل میتواند به رشد کمک کند. قرار گرفتن در معرض آفتاب نیز میتواند موثر باشد. بیشتر ویتامین D در بدن تحت تاثیر نور آفتاب اتفاق میافتد این ویتامین به نوبه خود سبب افزایش جذب کلسیم میشود.
تا چه سنی افزایش قد امکان پذیر است؟
تبلیغات پزشکی برای درمان کوتاهی قد در شبکههای ماهوارهای کذب است. مصرف ویتامینها و مکملها برای داشتن قد مناسب تا ۱۸ سالگی موثر است و بهتر از مکملهای رشد توسط پزشک تجویز شود.
چه غذاهایی مصرف کنیم؟
استفاده از تخم مرغ در رژیم غذایی افراد بهترین، مادهی غذایی برای پیشگیری و درمان عارضهی کمبود روی است و تا حدودی میتواند مشکل کوتاهی قد را با این ماده مرتفع کرد.
عنصر روی در رشد و بلوغ و سلامت و شادابی پوست مو و ناخن تاثیر قابل توجهی دارد و به همین دلیل کمبود آن میتواند مشکل ساز شود.
برای رشد قد نوجوانان مصرف روزانه ۱۵۰ گرم گوشت، نصف یک لیوان حبوبات پخته شده، ۲ تا ۳ لیوان شیر، لبنیات دیگر به همراه سبزیجات توصیه میشود.
مصرف هفتهای یک بار جگر و دوبار غذای دریایی و نیز آجیلهایی مانند بادام، بادامزمینی، گردو و مواد حاوی روی برای رشد توصیه میشود.
عوامل موثر در قد کودکان
ویتامینA، کلسیم و روی در افزایش قد تاثیرات خوب دارند. خانوادهها باید مرتب ویتامین D را کنترل کنند که کودک یا نوجوان دچار فقر آهن نباشد. زیرا فقر آهن خود زمینه را برای اختلال در رشد قدی فراهم میکند.
معمولا کودکانی که دچار کم خونی هستند هم وزن گیری خوبی ندارند و هم قدشان کوتاه میماند. غیر از تغذیه آنچه بر رشد قدی کودکان تاثیر میگذارد یک خواب شبانه آرام است. خوابیدن در شب باید در شرایطی باشد که هورمون ملاتونین یا هورمون خواب ترشح شود. نباید فراموش کرد که یکی در زمان خواب و یکی در زمان فعالیت روزانه است که هورمون رشد ترشح میشود. بسیار مهم است که کودکان خواب آرام داشته باشند و در درجهی دوم به اندازهی کافی فعالیت نمایند.
رشد روانی کودک
راههای ایجاد انگیزه در کودکان خودتان انجام دهید. یعنی هر کاری شما کردید او هم میکند.
اگر میخواهید کودک شما سبزیجات بخورد خودتان سبزی بخورید، یا به عنوان مثال با او به پیاده روی بروید تا به او نشان دهید که تحرک یک نوع سرگرمی است.
شما بهترین شخصی هستید که کودکتان میتواند از او الگو بگیرد.
کودکان از سنین پایین خیلی زود شروع به تقلید کردن از والدین خود میکنند.
از دادن باج به کودک مانند غذا یا اسباب بازی و سایر اقدامات برای تشویق آنها خود داری کنید.
اینکار باعث آموزش رفتارهای ناسالم میشود.
برای تقویت عزت نفس کودکان با آنها مهربان باشید و به آنها احترام بگذارید و آنها را با الفاظ محترمانه صدا بزنید.
اینکار برایشان ارزش گذاری کرده و الگوی خوبی برایشان میشود.
تاثیر استرس بر بدن
استرس بر خلق و خوی افراد تاثیر میگذارد و باعث عصبانیت، افسردگی و زود رنجی میشود.
از دست دادن انرژی تمرکز، اختلالات خواب و سردرد از دیگر تاثیرات استرس است.
تاثیرات روانی استرس شامل اضطراب و ترس است.
استرس باعث افزایش فشار خون ضربان قلب و کلسترول شده و خطر حمله قلبی را در بر دارد.
توانایی دستگاه ایمنی برای مبارزه و بهبود بیماریها به دلیل استرس کاهش مییابد.
انقباض ماهیچههای شکم، حالت تهوع، ریفلاکس معده از دیگر تاثیرات استرس است.
استرس روند تولید اسپرم در مردان را کاهش داده و باعث ایجاد دردهای دوران قاعدگی در زنان میشود.
نمک به میزان کم برای کاهش استرس موثر است چون میزان هورمونهای استرس زا را کاهش داده و باعث افزایش هورمون اکسی توسین میشود.
آرام بخشهای گیاهی
اسطوخودوس: جایگزین گیاهی مفنامیک اسید، برای کاهش درد دوران قاعدگی است. ماساژ روغن اسطوخودوس روی شکم و رحم در کاهش درد دوران قاعدگی موثر است. اسطوخودوس از نظر طب قدیم دارای طبع گرم و خشک بوده و دارای خواص زیادی مانند ضد افسردگی، خاصیت ضد نفخ، ضد عفونی کننده، محرک جریان خون و تسکین دهندهی اعصاب است.
بابونه: اقوام اروپایی بابونه را گیاهی مقدس میپنداشتند. بابونه اکنون در سراسر جهان دیده میشود. چای بابونه آرام بخش است و روغن آن به خصوص برای پوستهای شکننده و خاص بسیار مفید است. مصارفی برای ناراحتی معده و روده هم دارد.
ورزش
پیادهروی: افرادی که با سرعت بیشتری اقدام به قدم زدن و پیاده روی میکنند در مقایسه با افرادی که با سرعت کمتری اینکار را انجام میدهند قلب سالم تری دارند.
طناب زدن: یک ربع طناب زدن به اندازه یک ساعت پیاده روی کالری میسوزاند و میزان انرژی که با یک ربع طناب زدن سوزانده میشود از یک ساعت یوگا هم بیشتر است.
نقاشی
۲ سالگی سن تحول و پیشرفت نقاشی در کودک است زیرا کودک از نظر روانی و جسمی رشد میکند ماهیچههایش قوی میشود و از نظر بینایی چشمش توانایی دنبال کردن و هدایت دست به هر سمت که میخواهد را دارد. از آنجا که نقاشی آغازی برای نوشتن است لازم است که کودک را به کشیدن نقاشی تشویق کرد.
بهترین سن برای شروع آموزش نقاشی به شرط آنکه هدف از کلاس صرفا ایجاد خلاقیت در کودک باشد ۴ سالگی است. نقاشی یک زبان بین المللی است برای بیان ناگفتههای خود.
در سنین زیر دبستان منظور از آموزش نقاشی تنها فراهم کردن فضایی برای رشد خلاقیت بچههاست. یک مربی باید از موسیقی، تئاتر، بازی، قصه و شعر استفاده کند و فضایی را به وجود آورد که هنر جوی خردسال خود را با زبان تصویر آشنا کند.کافی است یک کاغذ بزرگ را در اختیار کودک قرار دهند تا هرآنچه در تخیلش هست را روی کاغذ بیاورد. تا سن ۳ سالگی گواش، آبرنگ و مداد شمعی و از سن ۴.۵ سالگی به بعد کودک میتواند از مداد رنگی استفاده نماید.
محبت
کودکان تشنه محبت هستند درست است که بعضی کارهای آنها والدین را عصبانی میکند ولی هیچ وقت به قصد اذیت والدین این کارها را انجام نمیدهند و اعمالشان صرفا برای کسب تجربه و کنجکاوی است.
او برای کسب تجربه و کنجکاوی دست به هر کاری میزند و با داد زدن و پرخاشگری مادر و پدر قلب کوچکش به لرزه میافتد و از صدای بلند والدین دچار اضطراب میشود. این تاثیر محبت انقدر شدید است که گفته میشود: تاثیر بوی نوزاد بر مادر مانند تاثیر بوی مواد مخدر بر معتاد است.
نشانههای اولیهی باهوش بودن کودکان:
- حافظهی آنها استثنایی است؛
- به خوبی نگاه میکنند و میبینند؛
- ارتباط آموزنده برقرار میکنند؛
- دوست دارند با افراد بزرگتر از خودشان در ارتباط باشند؛
- میتوانند مکالمه و گفت و گو را خیلی زود آغار کنند؛
- به خوبی نمیخوابند؛
- احساس قویتری دارند؛
- آرام و قرار ندارند؛
- عاشق سرگرمی هستند.